آرزوی گنج به دل نقش بست

بود سراسیمه چو دیوانه ها

چون دل ویران خودش خانه ای

گشته بسی جغد در آن خانه پیر

خشت در او بود مربع نشین

بر تن او نقش و نگاری عجب

نقش زدش راه و گرفتش به دست

غافل از آن زهر که در نیش داشت

نیش مگو دشنهٔ زهراب دار

سر به زمین سود و برآورد وای

بر سر آن خسته که مارش گزید

کارد زد و پنجه اش انداخت چست

دشمن خود دید و سخن ساز کرد

رفت چو سر پنجه ز دستم برون

آنچه ز دست آیدم امروز کو

سستی تو گر نبری پنجه ام

شرح دهم یک دو سخن گوش باش

داد دمش خرمن عمرت به باد

داد ترا چشمهٔ حیوان به دست

زخم منت باز رهاند از هلاک

به که رسد دوستی از اهل شر

تاج تواضع ز سر انداخته

به که نیابند ز خاکش اثر

بر صفت خاک ره افتاده باش

خاکی و از خاک نیاید جز این

زانکه فتد در ره مردان پاک

دست نیاری ز تکبر به پیش

خاک به فرقت که ز تو خاک به

کوهش اگر هیکل گردن کنی

در ره تعظیم قدش خم شود

کوه به این سنگ نیابد کسی

کاو به چنین بار بماند درست

وجه شرف چیست به مردم ترا

این که نباشد به چه فخر آوری

چون کنی آن دم که نباشد درم

خر که زرش بار کنی آدم است

هیچ خر از زر نشود آدمی

تا شود آن بر خریت پرده پوش

جامهٔ اطلس چو سزای خر است

کش بنشانند اگر زیر دست

تا زبر دست کسان جا کند

صوف و سقر لاط به دست غلام

هر دمش اندیشه به جایی دگر

ریش کن از غایت وسواس خویش

ریش نگر می کند از بهر آن

کس نه و سد جنگ و جدل کرده ساز

خواجه به خواب است و خبردار نیست

خود به خودش هست عتاب و خطاب

زان ندهد باز جواب سلام

ساخته در گاه سرا را بلند

پشت نسازد ز تکبر دو تا

جستنش از خواب نماید محال

خم نکند پشت تواضع به زور

گر نه ز بادش قدری کم شود

پوست کند از سر او روزگار

پنجه قصاب از او پوست کند

نیستی آخر دم آهنگری

هیچ به جز باد ندارد به دست

چند توان بود چو دم باد سنج

تاج زرش خاک سیه ساخته

هست بلی پرده در غنچه باد

در صفت خویش سراسر زبان

زانکه نکو رنگی و بوییش هست

کیستی و در چه شماری بگو

خود بنما تا چه هنر می کنی

خانه کند روشن و آن یک کبود

پرتو عزت برد از دودمان

شمع فروزنده ز پرتو نشست

مجلسی از مشعله ای روشن است

شمع چو بنشست شود تیره جمع

روشنی شمع نیاید ز دود

زان نکنی رسم تواضع شعار

پر چو شد افتاد به خاک نیاز

گر چه فرو دست تواش گشت جا

گر چه که از دود فروتر نشست

آب همانست و همانست خس

کش چو تو عادت به زبردستی است

بین که گرفتند بتانش به سیم

آنچه نباشی تو نباید شنود

مضحکهٔ خلق مشو کان بلاست

عقدهٔ سد خنده گشاید ز لب

بی غرضی نیست خوش آمد سگال

گر ز طمع نیست زتو بد برند

بوسه زند بر قدم گوسفند

وصف دگر کرد به هر تار موش

نام نهادت به هنر بی مثال

از تو نکوتر نشناسد ترا