سر فیلسوفان یونان گروه

که چون ی کره آن شاه گیتی نورد

به یونان زمین آمد از راه دور

زرامش سوی دانش آورد رای

دماغ فلک را به اندیشه سفت

سخن را نشان جست بر رهبری

از آن پارسی دفتر خسروان

ز دیگر زبانهای هر مرز و بوم

بفرمود تا فیلسوفان همه

زهر در بدانش دری درکشید

صدف چون زهر گوهری گشت پر

نخستین طرازی که بست از قیاس

دگر دفتر رمز روحانیان

همان سفر اسکندری کاهل روم

خبر یافتند از ره کین و مهر

کنون زان صدفهای گوهر فشان

چنین چند نوباوه عقل و رای

بدان کاردانی و کارآگهی

اشارت چنان شد ز تخت بلند

نجوید کسی بر کسی برتری

زهر پایگاهی که والا بود

قرار آنچنان شد که نزدیک شاه

چو دولت به دانش روان کرد مهد

همه رخ به دانش برافروختند

ز فرهنگ آن شاه دانش پسند

کنون کان نواحی ورق در نوشت

سر نوبتی گر چه بر چرخ بست

نهانخانه ای داشتی از ادیم

یکی خرگه از شوشهٔ سرخ بید

دلش چون شدی سیر ازین دامگاه

نهادی کلاه کیانی ز سر

زدی روی بر روی آن خاک پاک

ز رفته سپاسی برآراستی

هر آن فتح کاقبالش آورد پیش

دعا کردنش بین چه در پرده بود

دعا کاید از راه آلودگی

چو صافی بود مرد مقصود خواه

سکندر که آن پادشاهی گرفت

نه زان غافلان بود کز رود و می

به کس بر جوی جور نگذاشتی

اگر پیره زن بود و گر طفل خرد

بدین راستی بود پیمان او

به تدبیر کار آگهان دم گشاد

وگر نه یکی ترک رومی کلاه

شنیدم که هر جا که راندی چو کوه

ز پولاد خایان شمشیر زن

ز افسونگران چند جادوی چست

زبان اورانی که وقت شتاب

حکیمان باریک بین بیش از آن

ز پیران زاهد بسی نیک مرد

به پیغمبران نیز بودش پناه

چو کاری گره پیش باز آمدی

ز شش کوکبه صف برآراستی

به اندازهٔ جهد خود هر کسی

به چندین رقیبان یاریگرش

به تدبیر پیران بسیار سال

چو زین گونه تدبیر ساز آمدی

کجا دشمنی یافتی سخت کوش

به پیغام اول زر انداختی

اگر دشمن زر بدی دشمنش

گر آهن نبودی بر آن در کلید

گر افسونگر از چاره سرتافتی

چو زخم زبان هم نبودی به بند

ز چاره حکیم ار هراسان شدی

گر از زاهدان بودی آن کار بیش

و گر زین همه بیش بودی شمار

پناهندهٔ بخت بیدار او

ز هر عبره کاندر شمار آمدش

ز بزم طرب تاب شغل شکار

یکی روز می خوردن آغاز کرد

برامش نشستند رامشگران

سراینده ای بود در بزم شاه

وشی جامه ای داشتی هفت رنگ

تماشای آن جامهٔ نغز باف

بر آن جامهٔ چون گل افروخته

خداوند آن جامهٔ نغز کار

ز بس زخمهٔ دود و تاراج گرد

چو خندید بر یکدیگر تاروپود

کهن جامه را داد سازی دگر

چو در چشم شاه آمد آن رنگ زشت

چرا پرهٔ سرخ گل ریختی

حریرت چرا گشت برتن پلاس

زمین بوسه داد آن سراینده مرد

که این جامه بود آنکه بود از نخست

جز آن نیست کز تو عمل کرده ام

خلق بود بیرون نهفتم ز شاه

شه از پاسخ مرد دستان سرای

از آن پس که خلقان او تازه کرد

ز گریه بپیچید و در گریه گفت

گر از راز ما بر گشایند بند

چو از نقش دیبای رومی طراز

به ارمار درین مجمر نقره پوش

که خوبان به خاکستر عود و بید