این زرد تن لاغر گل خوار سیه سار

همواره سیه سرش ببرند از ایراک

تا سرش نبری نکند قصد برفتن

چون آتش زرد است و سیه سار ولیکن

جز کز سیب دوستی آب جدا نیست

هر چند که زرد است سخنهاش سیاه است

گنگ است چو شد مانده و گویا چو روان گشت

مرغی است ولیکن عجبی مرغی ازیراک

مرغی که چو در دست تو جنبید ببیند

تیری است که در رفتن سوفارش به پیش است

گلزار کند رفتن او عارض دفتر

اقرار تو باشد سخنش گرچه روا نیست

دشوار شود بانگ تو از خانه به دهلیز

در دست خردمند همه حکمت گوید

هر کس که سخن گفت همه فخر بدو کرد

در دست سخن پیشه یکی شهره درختی است

تا در نزنی سرش به گل بار نیارد

غاری است مر او را عجبی بادرو در بند

چون خفت در آن غار برون ناید ازو تا

راز دل دانا به جز او خلق نداند

راز دل من یکسره، باری، همه با اوست

ای مرکب علم و شجر حکمت، لیکن

دیبای منقش به تو بافند ولیکن

من نقش همی بندم و تو جامه همی باف

دیبای تو بسیار به از دیبهٔ رومی

چون لولوی شهوار نباشد جو اگر چند

دیبا جسدت پوشد و دیبای سخن جان

این تیره و بی نور تن امروز به جان است

همسایه نیک است تن تیره ات را جان

هرچند خلنده است، چو همسایهٔ خرماست

شاید که به جان تنت شریف است ازیراک

جلدی و زبان آور و عیار ازیراک

از هر چه سبو پرکنی از سر وز پهلوش

بر خوی ملک باشد در شهر رعیت

از جان و تنت ناید الا که همه خیر

تا علم نیاموزی نیکی نتوان کرد

بی علم عمل چون درم قلب بود، زود

چون روزه ندانی که چه چیز است چه سود است

وانکو نکند طاعت علمش نبود علم

جامه است مثل طاعت و آهار برو علم

دیدار با تو با چشم تو در شخص تو جفت است

بی طاعت دانا به سوی عقل خدای است

در طاعت یزدان است این چرخ به گشتن

وز طاعت خورشید همی روز و شب آید

وین ابر خداوند جهان را به هوا بر

بی طاعتی، ای مرد خرد، کار ستور است

یک سو بکش از راه ستوری سرا گر چند

در سخره و بیگار تنی از خور و از خواب

امروز پر از خواب و خمار است سر تو

بیداریت آن روز ندارد، پسرا، سود

بی طاعتی امروز چو تخمی است کز آن تخم

این خلق بکردند به یک ره چو ستوران

ای آنکه تو را یار نبوده است و نباشد

در طاعت تو جان و تنم یار خرد گشت