مر اهل فضل و خرد را نه عام نادان را

ز حال من به حقیقت خبر مر ایشان را

به مکر خویش و، خود این است کار گیهان را

که او وفا نکند هیچ عهد و پیمان را

جهان بدو، بنگر، گو، به چشم بهمان را

چنانکه بازستد هرچه داده بود آن را

دگر زمان بستاند به قهر پستان را

به چند گونه بدیدید مر خراسان را

جلال و عزت محمود زاولستان را

ز دست خویش بدادند گوزگانان را؟

به پای پیلان بسپرد خاک ختلان را

همی به سندان اندر نشاند پیکان را

وز اوج کیوان سر برفراشت ایوان را

چنو فریفته بود این جهان فراوان را

«هزار سال فزون باد عمر سلطان را»

به زیر دندان چون موم یافت سندان را

چنانکه کعبه است امروز اهل ایمان را

که زیر خویش همی دید برج سرطان را؟

چو تیز کرد برو مرگ چنگ و دندان را

بسی که گریان کرده است نیز خندان را

قرار هیچ به یک حال چرخ گردان را

کسی کنار نگیرد سوار تازان را

که چرخ زود کند سخت کار آسان را

ز قصر قیصر را و زخان و مان خان را

مر آفتاب درفشان و ماه تابان را

که مه تمام نشد جز ز بهر نقصان را

به در و مرجان مفروش خیره مر جان را

ز بهر پر نکو طاوسان پران را

توشان رها کن چون هشیار مستان را

نماند فرمان در خلق خویش یزدان را

به اعتقاد همه امتند شیطان را

که دیو خواند خوش آید همیشه دیوان را

مزن گزافه به انگشت خویش پنگان را

زیان ز معصیت دیو مر سلیمان را

مقر خویش مپندار بند و زندان را

به علم کوش و بپوش این ضعیف عریان را

خدای را تو چنانی که لاله نعمان را

به پیش او دار این آشکار و پنهان را

به قول و فعل تو بگزار شکر احسان را

به کشت باید مشغول بود دهقان را

که تا یکی به کف آری مگر ز مستان را

مثل بسنده بود هوشیار مردان را

بکوش سخت و نکو کن ز نامه عنوان را

تو را و خاک و هوا و نبات و حیوان را

به خردگی منگر دانهٔ سپندان را

سرای علم و، کلید و درست فرقان را

سوی درش بشتاب و بجوی دربان را

که بنده نیست ازو به خدای سبحان را

به روز حشر همه مؤمن و مسلمان را

به مؤمنان که بدانند قدر فرمان را

ازو چگونه ستانم زمین ویران را

همی ز بیم نیارم گشاد دکان را

کسی چرا طلبد مر مرا و یمگان را

به رشته می کنم این زر و در و مرجان را