بر تو این خوردن و این رفتن و این خفتن و خاست

گر به ناکام تو بود این همه تقدیر، چرا

چون شدی فتنهٔ ناخواستهٔ خویش؟ بگوی،

ور تو خود کردی تقدیر چنین بر تن خویش

راست آن است که این بند خدای است تورا

به چرا فتنه شدن کار ستور است، تورا

گرچه اندوه تو و بیم تو از کاستن است،

زیر گردنده فلک چون طلبی خیره بقا؟

گشتن حال تو و گشتن چرخ و شب و روز

منزل توست جهان ای سفری جان عزیز

مخور انده چو از این جای همی برگذری

پست منشین که تو را روزی از این قافله گاه،

توشه از طاعت یزدانت همی باید کرد

نیکی الفنج و ز پرهیز و خرد پوش سلاح

بهترین راه گزین کن که دو ره پیش تو است

از پس آنکه رسول آمده با وعد و وعید

گنه و کاهلی خود به قضا بر چه نهی؟

گر خداوند قضا کرد گنه بر سر تو

بد کنش زی تو خدای است بدین مذهب زشت

اعتقاد تو چنین است، ولیکن به زبان

با خداوند زبانت به خلاف دل توست

به میان قدر و جبر رود اهل خرد،

به میان قدر و جبر ره راست بجوی

راست آن است ره دین که پسند خرد است

عدل بنیاد جهان است، بیندیش که عدل

خرد است آنکه چو مردم سپس او برود

خرد آن است که مردم ز بها و شرفش

خرد از هر خللی پشت و ز هر غم فرج است

خرد اندر ره دنیا سره یار است و سلاح

بی خرد گرچه رها باشد در بند بود

ای خردمند نگه کن به ره چشم خرد

اینت گوید «همه افعال خداوند کند

وانت گوید «همه نیکی ز خدای است ولیک

وانگه این هر دو مقرند که روزی است بزرگ

چو مرا کار نباشد نبوم اهل جزا

چون بود عدل بر آنک او نکند جرم، عذاب؟

حاکم روزی قضای تو شده مست سدوم!

اندر این راه خرد را به سزا نیست گذر

مر خداوند جهان را بشناس و بگزار

حکمت آموز و، کم آزار و، نکو گو و بدانک

مردم آن است که دین است و هنر جامهٔ او

جهد کن تا به سخن مردم گردی و، بدان

همچنان چون تن ما زنده به آب است و هوا

سخن خوب ز حجت شنو ار والائی

گر سخنهای کسائی شده پیرند و ضعیف