دل از هجر گندم، چو گندم دو نیم

که نخل ادب، دولت آرد به بار

بود جوهر ذات دولت، ادب

ز عزت کند بر سر دیده جا

ادب سوی دولت نماید رهت

سرت را رساند به چرخ برین

ز نقش پی ات نقش دولت نشست

به دولت رسی در سرانجام کار

ادب نقد گنجینه دولت است

نهال ادب را به جان پرورند

دگر در بزرگی نماند شکی

ز در آید اقبال و بوسد زمین

به پای تواضع کند راه، سر

چو افتی، نیفتند در پوستت

که از سرکشی، خاکساری به است

به دوش از خمیدن کند جا کمان

که شد از تواضع بلند اینچنین

چو ابرو کند بر سر دیده جا

دلیلش خود از شمع روشن ترست

دهد چشم یارش خط بندگی

بود اوج دولت، کمال ادب

که ناقص بود فاضل بی ادب

که چوب ادب به ز لوح زرست

ز هم بگسلد انتظام جهان

ادب آفریننده دولت است

ادب می کند بی ادب را علاج

تو سازیش هم چشم معشوق خویش

که از ترک پاس ادب سوختم

که یوسف به مصر از ادب شد عزیز

نباشد چو پای ادب در میان

که لوح ادب نبودش در کنار

بزرگی که شد بی ادب، چون شود؟

ز پروانه می باید آموختن

نگویی که از علم ادب کمترست

ز ایمان حیا، وز حیا زاد ادب

تواضع به گردون رساند سرت

ز سرکش کند کاف چون سرکشی؟

بود در زمین ریشه هر نهال

نه هنگام پیری ز ضعف کمر

نباشد گر از عجز، افتادگی

ز افتادن افتادگان رسته اند

که شد سرفراز از سرافکندگی

نگیرد گر افتادگی دست کس

به دل عکس را جا ز افتادگی

که افتاده در قلعه آهن است

نخیزد کس افتاده را از کمین

که باشد زمین، جای افتادگان

نمی لرزد از باد، افتاده شاخ

تهیدستی، آرد بر، آزادگی

گل نقش پا را سراینده ام

صبوری کن از ناصبوران مباش

وگرنه خجل گردی از خود، خجل

شود کشته سیماب از اضطراب

شود پخته هر خام، اما به صبر

دهد بهره صد خرمن کام دل

بود صبر دندانه هر کلید

برآید ز مشرق به صبر آفتاب

که باشد رفیق صبوران خدا

نهال صبوری دهد بر، مراد

همین بس که نازش رسد بر حبیب

رسد از لب خوبرویان به کام

که میراث مانده ست صبر از رسول

ولیکن به صبری که دادش خدای

مکن تکیه بر ناصبوری، مکن

نماند جنین در رحم چند ماه

بود پیشه اش مجلس افروختن

به مصر از عزیزی شود پادشاه

در بسته را صبر باشد کلید

برآید به صبر از رگ خار، گل

به صبر آمد از چاه، بیژن برون

برآید به تخت چمن تاجدار

گل چین شود چینی، اما به صبر

که باشد رفیق صبوران خدای

مرا چاک دل، کوچه باغ و بس

نیارد گرفتن هوا دامنم

ندانم چه می خواهد از جان من

که بر خوان دونان کنی کفچه، دست

به هر خوان طفیلی مشو چون مگس

خدنگ طمع نیست در کیش من

که از یاد من آرزو رنگ باخت

که عید قناعت بود مرگ آز

به نفرین بدم زانکه گیرنده است

بجز جرعه باده از دست یار

سر کوی عزلت بود منزلم

ز دریا گذشتن توان تشنه لب

دو عالم به یک ارزن ارزنده نیست

ز ارباب همت نظر یافتی

که نتوان گرفتن به جز راه حق

که آهم نگیرد عنان اثر

که دستم نگیرد سر زلف یار

اجل گیردت به که گیری حیات

به کاری که صورت نگیرد ز کس

قلم باد دستی که گیرد قلم!

برو از کریمان کرم یاد گیر

بجز ناگرفتن ندارم نیاز

شود تیره چون گیرد آیینه زنگ

به خون گردد آن دل که گیرد قرار!