چنین گفت موبد که بر تخت عاج

به بزم و برزم و به پرهیز وداد

ز دانندگان دانش آموختی

خور وخواب با موبدان داشتی

برو چون روا شد به چیزی سخن

نباید که گویی که دانا شدم

چو این داستان بشنوی یادگیر

بپرسیدم از روزگار کهن

که او را یکی پاک دستور بود

دلی پرخرد داشت و رای درست

که مهبود بدنام آن پاک مغز

دو فرزند بودش چو خرم بهار

شهنشاه چون بزم آراستی

نخوردی جز ازدست مهبود چیز

خورش خانه در خان او داشتی

دو فرزند آن نامور پارسا

بزرگان ز مهبود بردند رشک

یکی نامور بود زروان به نام

کهن بود و هم حاجب شاه بود

ز مهبود وفرخ دو فرزند اوی

همی ساختی تا سر پادشا

ببد گفت از ایشان ندید ایچ راه

خردمند زان بد نه آگاه بود

ز گفتار و کردار آن شوخ مرد

چنان بد که یک روز مردی جهود

شد آمد بیفزود در پیش اوی

چو با حاجب شاه گستاخ شد

ز افسون سخن رفت روزی نهان

ز نیرنگ وز تنبل و جادویی

چو زروان به گفتار مرد جهود

برو راز بگشاد و گفت این سخن

یکی چاره باید تو را ساختن

که او را بزرگی به جایی رسید

ز گیتی ندارد کسی رابکس

جز از دست فرزند مهبود چیز

شدست از نوازش چنان پرمنش

چنین داد پاسخ به زروان جهود

چو برسم بخواهد جهاندار شاه

نگر تابود هیچ شیر اندروی

همان بس که من شیر بینم ز دور

که گر زو خورد بی گمان روی و سنگ

نگه کرد زروان به گفتار اوی

نرفتی به درگاه بی آن جهود

چنین تا برآمد برین چندگاه

دو فرزند مهبود هر بامداد

پس پردهٔ نامور کدخدای

که چون شاه کسری خورش خواستی

سه کاسه نهادی برو از گهر

زدست دو فرزند آن ارجمند

خورشها زشهد وز شیر و گلاب

چنان بد که یک روز هر دو جوان

به سر برنهاده یکی پیشکار

چو خوان اندرآمد به ایوان شاه

چنین گفت خندان به هر دو جوان

یکی روی بنمای تا زین خورش

چه رنگست کاید همی بوی خوش

جوان زان خورش زود بگشاد روی

همیدون جهود اندرو بنگرید

چنین گفت زان پس به سالار بار

ببردند خوان نزد نوشین روان

پس خوان همی رفت زروان چو گرد

که ای شاه نیک اختر و دادگر

که روی فلک بخت خندان تست

خورشگر بیامیخت با شیر زهر

چو بشنید زو شاه نوشین روان

که خوالیگرش مام ایشان بدی

جوانان ز پاکی وز راستی

همان چون بخوردند از کاسه شیر

بخفتند برجای هر دو جوان

چوشاه جهان اندران بنگرید

بفرمود کز خان مهبود خاک

بر آن خاک باید بریدن سرش

به ایوان مهبود در کس نماند

به تاراج داد آن همه خواسته

رسیده از آن کار زروان به کام

به نزدیک او شد جهود ارجمند

بگشت اندرین نیز چندی سپهر

چنان بد که شاه جهان کدخدای

بفرمود تا اسب نخچیرگاه

ز اسبان که کسری همی بنگرید

ازان تازی اسبان دلش برفروخت

فروریخت آب از دو دیده بدرد

چنین گفت کان مرد با جاه و رای

بدان دوستداری و آن راستی

نداند جز از کردگار جهان

وزان جایگه سوی نخچیرگاه

ز هر کس بره برسخن خواستی

سراینده بسیار همراه کرد

دبیران و زروان و دستور شاه

سخن رفت چندی ز افسون و بند

به موبد چنین گفت پس شهریار

سخن جز به یزدان و از دین مگوی

بدو گفت زروان انوشه بدی

ز جادو سخن هرچ گویند هست

اگر خوردنی دارد از شیر بهر

چو بشنید نوشین روان این سخن

ز مهبود و هر دو پسر یاد کرد

به ز روان نگه کرد و خامش بماند

روانش ز اندیشه پر دود بود

همی گفت کین مرد ناسازگار

که مهبود بردست ماکشته شد

مگر کردگار آشکارا کند

که آلوده بینم همی زو سخن

همی رفت با دل پر از درد وغم

به منزل رسید آن زمان شهریار

چو زروان بیامد به پرده سرای

ز جادو سخن رفت وز شهد و شیر

ز مهبود زان پس بپرسید شاه

چو پاسخ ازو لرز لرزان شنید

بدو گفت کسری سخن راست گوی

که کژی نیارد مگر کار بد

سراسر سخن راست زروان بگفت

گنه یک سر افگند سوی جهود

چو بشنید زو شهریار بلند

فرستاد نزد مشعبد جهود

چوآمد بدان بارگاه بلند

که این کار چون بود با من بگوی

جهود از جهاندار زنهار خواست

بگفت آنچ زروان بدو گفته بود

جهاندار بشنید خیره بماند

دگر باره کرد آن سخن خواستار

بفرمود پس تا دو دار بلند

بزد مرد دژخیم پیش درش

به یک دار زروان و دیگر جهود

بباران سنگ و بباران تیر

جهان را نباید سپردن ببد

ز خویشان مهبود چندی بجست

یکی دختری یافت پوشیده روی

همه گنج زروان بدیشان نمود

روانش ز مهبود بریان شدی

ز یزدان همی خواستی زینهار

به درویش بخشید بسیار چیز

که یزدان گناهش ببخشد مگر

کسی کو بود پاک و یزدان پرست

که گرچند بد کردن آسان بود

اگر بد دل سنگ خارا شود

وگر چند نرمست آواز تو

ندارد نگه راز مردم زبان

چو بیرنج باشی و پاکیزه رای

کنون کار زروان و مرد جهود

اگر دادگر باشی و سرفراز

تن خویش را شاه بیدادگر

اگر پیشه دارد دلت راستی

چه خواهی ستایش پس ازمرگ تو

چنان کز پس مرگ نوشین روان

ازان پس که گیتی بدوگشت راست

بخفتند در دشت خرد و بزرگ

مهان کهتری را بیاراستند

بیاسود گردن ز بند زره

ز کوپال وخنجر بیاسود دوش

کسی را نبد با جهاندار تاو

جهاندار دشواری آسان گرفت

نشست اندر ایوان گوهرنگار

یکی شارستان کرد به آیین روم

بدو اندرون کاخ و ایوان و باغ

چنان بد بروم اندرون پادشهر

برآورد زو کاخهای بلند

یکی کاخ کرد اندران شهریار

همه شوشهٔ طاقها سیم و زر

یکی گنبد از آبنوس وز عاج

ز روم وز هند آنک استاد بود

ز ایران وز کشور نیمروز

همه گرد کرد اندران شارستان

اسیران که از بربر آورده بود

وزین هر یکی را یکی خانه کرد

چو از شهر یک سر بپرداختند

بیاراست بر هر سویی کشتزار

ازین هریکی را یکی کار داد

یکی پیشه کار و دگر کشت ورز

چه بازارگان و چه یزدان پرست

بیاراست آن شارستان چون بهشت

ورا سورستان کرد کسری به نام

جز از داد و آباد کردن جهان

زمانه چو او را ز شاهی ببرد

چنان دان که یک سر فریبست و بس

کنون جنگ خاقان و هیتال گیر

چه گوید سخنگوی باآفرین