شب تیره چون چادر مشک بوی

به درگاه شد مرزبان نزد شاه

جهاندار بهرام را پیش خواند

بپرسید زان پس که با ساوه شاه

چنین داد پاسخ بدو جنگجوی

گر او جنگ را خواهد آراستن

و دیگر که بدخواه گردد دلیر

گه رزم چون بزم پیش آوری

بدو گفت هرمز که پس چیست رای

چنین داد پاسخ که گر بدسگال

چه گفت آن گرانمایهٔ نیک رای

تو با دشمن بدکنش رزم جوی

وگر خود دگرگونه باشد سخن

چونیرو ببازوی خویش آوریم

نه از پاک یزدان نکوهش بود

چو ناکشته ز ایراینان ده هزار

چه گوید تو را دشمن عیبجوی

چو بر دشمنان تیرباران کنیم

همان تیغ و گوپال چون صدهزار

چون پیروزی ما نیاید پدید

وزان پس بفرمان دشمن شویم

بکوشیم با گردش آسمان

چو گفتار بهرام بشنید شاه

ز پیش جهاندار بیرون شدند

ببهرام گفتند کاندر سخن

سپاهست چندان ابا ساوه شاه

چنان چون تو گویی همی پیش شاه

چنین گفت بهرام با مهتران

چو فرمان دهد نامبردار شاه

برفتند بیدار کارآگهان

سخنهای بهرام چندانک بود

شهنشاه ایران ازان شاد شد

ورا کرد سالار بر لشکرش

هرآنکس که جست از یلان نام را

سپهبد بیامد بر شهریار

ببینم ز لشکر که جنگی که اند

بدو گفت سالار لشکر تویی

سپهبد بشد تا عرض گاه شاه

گزین کرد ز ایرانیان لشکری

نبشتند نام ده و دو هزار

چهل سالگون را نبشتند نام

سپهبد چو بهرام بهرام بود

یکی را کجا نام یل سینه بود

سرنامداران جنگیش کرد

بگرداند اسب و بگوید نژاد

دگر آنک بد نام ایزدگشسب

بفرمود تا گوش دارد بنه

به پشت سپه بود همدان گشسب

به لشکر چنین گفت پس پهلوان

کم آزار باشید و هم کم زیان

چوخواهید کایزد بود یارتان

شب تیره چون ناله کرنای

بران گونه رانید یکسر ستور

ز نیروی و آسودگی اسب و مرد

چوآگاهی آمد بر شهریار

ز گفتار و کردار او گشت شاد

همه گنجهای سلیح نبرد

ز اسبان جنگ آنچ بودش یله

بفرمود تا پهلوان سپاه

چنین گفت بهرام را شهریار

شنیدی که با نامور ساوه شاه

هم از جنگ ترکان او روز کین

گزیدی ز لشکر ده و دو هزار

بدین مایه مردم به روز نبرد

به جای جوانان شمشیرزن

سپهبد چنین داد پاسخ بدوی

شنیدستی آن داستان مهان

که چون بخت پیروز یاور بود

برین داستان نیز دارم گوا

که کاوس کی را بهاماوران

گزین کرد رستم ده و دو هزار

بیاورد کاوس کی را ز بند

همان نیز گودرز کشوادگان

به کین سیاوش ده و دو هزار

همان نیز پر مایه اسفندیار

بار جاسب بر چارده کرد آنچ کرد

از این مایه گر لشکر افزون بود

سپهبد که لشکر فزون ازسه چار

دگر آنک گفتی چهل ساله مرد

چهل ساله با آزمایش بود

بیاد آیدش مهر نان و نمک

ز گفتار بدگوی وز نام و ننگ

زبهر زن و زاده و دوده را

جوان چیز بیند پذیرد فریب

ندارد زن و کودک و کشت و ورز

چوبی آزمایش نیابد خرد

گر ای دون که ه پیروز گردد به جنگ

وگر هیچ پیروز شد بر تنش

چو بشنید گفتار او شهریار

بدو گفت رو جوشن کار زار

سپهبد بیامد زنزدیک شاه

برافگند برگستوان بر سمند

جهان جوی باگوی و چوگان و تیر

سپهبد بیامد به میدان شاه

چو دیدش جهاندار کرد آفرین

بیاورد پس شهریار آن درفش

که در پیش رستم بدی روز جنگ

چو ببسود خندان ببهرام داد

به بهرام گفت آنک جدان من

کجا نام او رستم پهلوان

درفش ویست اینک داری بدست

گمانم که تو رستم دیگری

برو آفرین کرد پس پهلوان

ز میدان بیامد بجای نشست

پراگنده گشتند گردان شاه

سپیده چو برزد سر از کوه بر

سپهبد بیامد بایوان شاه

بدو گفت من بی بهانه شدم

یکی آرزو خواهم از شهریار

که تا هر کسی کو نبرد آورد

نویسد به نامه درون نام اوی

چنین گفت هر مزد که مهران دبیر

بفرمود تا با سپهبد برفت

بشد لشکر از کشور طیسفون

سپاهی خردمند و گرد و دلیر

به موبد چنین گفت هرمز که مرد

ازان پس چه گویی چه شاید بدن

بدو گفت موبد که جاوید زی

بدین برز و بالای این پهلوان

نباشد مگر شاد و پیروزگر

بترسم که او هم به فرجام کار

همی درسخن بس دلیری نمود

بدو گفت هرمز که در پای زهر

چون اوگشت پیروز بر ساوه شاه

چنین باد و هرگز مبادا جز این

چوموبد ز شاه این سخنها شنید

همی داشت اندر دل این شهریار

ز درگه یکی راز داری بجست

بدو گفت تیز از پس پهلوان

بیامد سخنگوی پویان ز پس

که هم راهبر بود و هم فال گوی

چو بهرام بیرون شد از طیسفون

به پیش آمدش سر فروشی به راه

یکی خوانچه بر سر به پیوسته داشت

سپهبد برانگیخت اسب از شگفت

همی راند تا نیزه برداشت راست

یکی اختری کرد زان سر به راه

به پیش سپاهش به راه افگنم

فرستادهٔ شاه چون آن بدید

چنین گفت کین مرد پیروزبخت

ازان پس چو کام دل آرد بمشت

بیامد برشاه و این را بگفت

ورا آن سخن بتر آمد ز مرگ

فرستاده ای خواست از در جوان

بدو گفت رو با سپهبد بگوی

به شبگیر برگرد و پیش من آی

بگویم بتو هرچ آید ز پند

فرستاده آمد بر پهلوان

چنین داد پاسخ که لشکر ز راه

زره بازگشتن بد آید بفال

چو پیروز گردم بیایم برت

فرستاده آمد به نزدیک شاه

ز گفتار اوشاه خشنود گشت

سپهدار شبگیر لشکر براند

همی رفت تا کشور خوزیان

زنی با جوالی میان پر ز کاه

سواری بیامد خرید آن جوال

خروشان بیامد ببهرام گفت

بهای جوالی همی داشتم

کنون بستد ازمن سواری به راه

بجستند آن مرد را در زمان

ستاننده را گفت بهرام گرد

دوانش به پیش سراپرده برد

میانش به خنجر به دو نیم کرد

خروشی برآمد ز پرده سرای

هرآنکس که او برگ کاهی ز کس

میانش به خنجر کنم به دونیم

همی بود ز اندیشه هرمز به رنج

به دل بر چو اندیشه بسیارگشت

روانش پر از غم دلش به دو نیم

شب تیره بر زد سر از برج ماه

که بر ساز تا سوی دشمن شوی

سپاهش نگه کن که چند و چیند

بفرمود تا نامهٔ پندمند

یکی نامه با هدیه شاهوار

فرستاده را گفت سوی هری

چنان دان که بهرام کنداورست

ازان راه نزدیک بهرام پوی

بگویش که من با نوید و خرام

نباید که پیدا شود راز تو

من او را بدامت فراز آورم

برآراست خراد برزین به راه

چو بهرام را دید با او بگفت

وزان جایگه شد سوی ساوه شاه

ورا دید بستود و بردش نماز

بیفزود پیغامش از هر دری

چوآمد به دشت هری نامدار

طلایه بیامد ز لشکر به راه

طلایه بدید آن دلاور سپاه

بگفت آنک با نامور مهتری

سخنها چو بشنید زو ساوه شاه

ز خیمه فرستاده را باز خواند

بدو گفت کای ریمن پر فریب

برفتی ز درگاه آن خوارشاه

به جنگ آوری پارسی لشکری

چنین گفت خراد برزین به شاه

گر آید بزشتی گمانی مبر

وگر زینهاری یکی نامجوی

ور ای دون که ه بازارگانی سپاه

که باشد که آرد بروی تو روی