ز راه بیابان به شهری رسید

همه بوم و بر باغ آباد بود

پذیره شدندش بزرگان شهر

برو همگنان آفرین خواندند

همی گفت هرکس که ای شهریار

بدین شهر هرگز نیامد سپاه

کنون کامدی جان ما پیش تست

سکندر دل از مردمان شاد کرد

بپرسید ازیشان که ایدر شگفت

چنین داد پاسخ بدو رهنمای

شگفتیست ایدر که اندر جهان

درختیست ایدر دو بن گشته جفت

یکی ماده و دیگری نر اوی

به شب ماده گویا و بویا شود

سکندر بشد با سواران روم

بپرسید زیشان که اکنون درخت

چنین داد پاسخ بدو ترجمان

سخن گوی گردد یکی زین درخت

شب تیره گون ماده گویا شود

بپرسید چون بگذریم از درخت

چنین داد پاسخ کزو بگذری

چو زو برگذشتی نماندت جای

بیابان و تاریکی آید به پیش

نه کس دید از ما نه هرگز شنید

همی راند با رومیان نیک بخت

زمینش ز گرمی همی بردمید

ز گوینده پرسید کین پوست چیست

چنین داد پاسخ بدو نیک بخت

چو باید پرستندگان را خورش

چو خورشید بر تیغ گنبد رسید

که آمد ز برگ درخت بلند

بترسید و پرسید زان ترجمان

چنین برگ گویا چه گوید همی

چنین داد پاسخ که ای نیک بخت

که چندین سکندر چه پوید به دهر

ز شاهیش چون سال شد بر دو هفت

سکندر ز دیده ببارید خون

ازان پس به کس نیز نگشاد لب

سخن گوی شد برگ دیگر درخت

چه گوید همی این دگر شاخ گفت

چنین داد پاسخ که این ماده شاخ

از آز فراوان نگنجی همی

ترا آز گرد جهان گشتن است

نماندت ایدر فراوان درنگ

بپرسید از ترجمان پادشا

یکی بازپرسش که باشم به روم

مگر زنده بیند مرا مادرم

چنین گفت با شاه گویا درخت

نه مادرت بیند نه خویشان به روم

به شهر کسان مرگت آید نه دیر

چو بشنید برگشت زان دو درخت

چو آمد به لشکرگه خویش باز

به شهر اندرون هدیه ها ساختند

یکی جوشنی بود تابان چو نیل

دو دندان پیل و برش پنج بود

زره بود و دیبای پرمایه بود

به سنگ درم هر یکی شست من

بپذرفت زان شهر و لشکر براند