266
شمارهٔ ۶۲ - معلم و شاگرد
ادیبی زبان در طلاقت زبون
همی لام را خواند پیوسته نون
نوآموزی او را به چنگ اوفتاد
معلم به درسش زبان برگشاد
بدان کودک خرد، جای الف
کنف یاد داد آن ادیب خرف
به ناچار الف را انف خواند خرد
معلم برآشفت وگوشی فشرد
بدو گفت انف چیست می خوان انف
فروخواند کودک به فرمان انف
دگر باره آشفت استاد پیر
یزد بانگ برکودک ناگزیر
نوآموز روزی ببود اندر آن
انف خوان و گریان و سیلی خوران
شبانگه پدر درکنارش نشاند
که امروز پور گرامی چه خواند؟
به شب همچنان کودک دلفروز
الف را انف خواند مانند روز
پدرگفت انف چیست جان پدر
الف گفت باید بسان پدر
چو بشنیدکودک الف را درست
الف را الف خواندچالاک و چست
چسان از انف می شود منصرف
که نشنیده جز فا و نون الف
تو خود فا و لام و الف راست گوی
پس از دیگران گفتهٔ راست جوی
تو بر نیکویی پشت پا می زنی
پس آنگه به نیکی صلا می زنی
تو بد را نخستین ز خود دورکن
سپس دیگران را ز بد دورکن
تب آلوده درمان تب چون کند
« رطب خورده منع رطب چون کند»
چو حاکم کند می شبانگاه نوش
نبندد به حکمش دکان ، می فروش
کسان بهره یابند از آثار خویش
که خود کار بندند گفتار خوبش
اگر گفته نغز است و دل نغز نه
بلوطی بود کاندر آن مغز نه
و گر دل درست است و گفتار سست
از آن گفته یک دل نگردد درست