آنچه کورش کرد و دارا و آنچه زردشت مهین

تازه گشت از طبع حکمتزای فردوسی به دهر

باستانی نامه کافشاندندش اندر خاک وگل

آفتاب طبع فردوسی به سی و پنج سال

نام ایران رفته بود از یاد، تا تازی و ترک

شد د رفش کاویانی باز برپا تاکشید

جز بدو هرگزکجا در « طابران » پیدا شدی

قصهٔ محمود غزنی سربه سر افسانه است

خصم نام رستم سگزی و زال زابلی است

نامه ی شاهان به دست موبدان آماده گشت

دفترگشتاسب را میرچغانی زنده کرد

بازش اندر طون گردآورد « بومنصور» راد

پس برون آمد ز « پاز» طوس برنا شاعری

بود دهقان زاده ای دانشوری خوانده کتاب

زاده و پرورده در عهدی که بهر نام و ننگ

نوز اقوام « غز» از آمویه ناکرده گذر

بویهٔ نام آوری را هرطرف آزاده ای

کز میان شیرمردان نعره زد دهقان طوس

پس بیاهنجید شکرزای کلک عسکری

خود به کام خویش و گنج خویش کرد این شاهکار

ناگهان برخاست گردی درخراسان از نفاق

دولت سامانی و سامان خوارزم و زرنگ

نیمه ای بخش « قدرخان » گشت تا آن روی آب

صدمت آشوب و جنگ وخشکسالی و تگرگ

کار بر فرزانه تنگ آمد ازیرا گم شدند

گرچه درویشی و پیری سست کرد استاد را

بیست ساله شعرهای گفتهٔ شهنامه گشت

وین گزیر ناگزیران مرد را سودی نکرد

سربه سر عرقوبی آمد وعده ی سالار و میر

پانزده سال دگر در طوس دستان ساز شد

سال فردوسی به هفتاد یک انجامید و ساخت

زان سپس ده یازده سال دگر نومید زیست

مرگ برهاندش ز محنت وین هنر دارد جهان

گرچه خورد از گنج خویش و برنخورد از رنج خویش

بی گمان دانسته بود از پیش کایرانی گروه

وتن مصائب از پس مرگش پدید آمد درست

دور تورانی رسید و دور ایرانی گذشت

بی نسب مردم به قرآن و به دین آوبختند

خاندان های ملوک آربانی را ز بن

سیستان وگورکانان درگه و خوارزم و طوس

هریکی از پادشاهی بود ایرانی نژاد

دیرباز، آن کوشش و رنج نژاد پارسی

سعی آل فرخان ، و آل یسار و آل لیث

دولت نصربن احمد کوشش جیهانیان

این همه یک سر تبه گشتی به دست آوبز شرع

شاه غزنی را به کف بودی ز ری تا رود گنگ

جمله با گردنکشی بودند ناچیز ازگهر

لاجرم بی رغیت آن مهتران برتافتی

وز فراموشی بیفسردی درتن یخچال ژرف

گر نبودی در درون کلبه دهقان طوس

نسختی زان پادشاهی نامه در غزنی بماند

خسروان غور را در غارت غزنی فتاد

هرکه یک ره خواند، شد سرمست جاویدان ،که بود

جز مگر داغ دل ، از پیشینگان برجا نماند

لیک بر آن داغ ها فردوسی طوسی نهاد

از سخن بنهاد دارویی مفرح در میان

تا برافروزند روزی بابکانی دوده را

آنچه گفت اندر اوستا (زردهشت » و آنچه کرد

زنده کرد آن جمله فردوسی به الفاظ دری

معجز شهنامه از تاتار، دهقان مرد ساخت

با درون مرد ایرانی نگر تا چون کند

ای مبارک اوستاد ای شاعر والانژاد

با تو بدکردند و قدر خدمتت نشناختند

نک تو برجا بانگ زن مانند شیر مرغزار

تک خریدار تو شاهنشاه ایران پهلوانست

تا ستودان تو زین خسرو پذیرفت آبرو

شه به هرکاری که روی آردکند آن را تمام

نامهٔ تو هست چون والا درفش کاویان

هان هزارهٔ تو به فرمان شه والاگهر

این هزارهٔ تو همانا جنبش « هوشیدر» است

باش تا خرم شود ایران ز رود هیرمند

باش تا آید (« پشوتن » همره بهرام شاه

باش تا در بارگاه شهریار آیند گرد

باش تا پیدا کند گوهرنژاد پارسی

محنت ده قرنش از کژی به پالاید روان

خصم ایران را گرو ماند دل اندر بند غم

این قصیده ارمغان کردم به نام شهریار

کارهای خسرو ایران مرا گوینده کرد

همچو پولاد خراسانی بود شعر «بهار»

تا عیان ، در استواری هست بالای خبر

باد جاهش استوار و بی گمان باشد چنان