چیست آن گوهرکه ارکان دست خمّار آورد

لطف آب و رنگ آتش دارد و تا ثیر او

گر به دی مه بگذرد بر مجلس آزادگان

فعل او در دل نماید صنعت باد صبا

گونهٔ گلنار گیرد روی چون دینار او

خار بی وردست بی او مجلس ما روز عید

راست گویی نجم سیارست بر چرخ طرب

مغزرا ترّی دهد تا آرد اندر چشم خواب

اندکی از جوهر او چون به تارک بردود

ور درآویزد به عقل و رای پیران کهن

اعتدالش خاطر گوینده را دریا کند

چون ز گفتن باز دارد مرد را افراط آن

صاحب عادل که بخت از کُنیت و نامش همی

رای او پرگار قدرت بر فلک خواهد کشید

قطره ای باشد ز دریای ضمیر همتش

کِلْک او مرغی است زرین پر که در صحرای سیم

دوده همچون قار باشد بر سر منقار او

بیش شاهان تحفه آرد از بدایع چند بار

ناصرالدین گفت دستورم نظام الدین سزد

آنچه گفت اول بکرد آخر چنین باید ملک

هرکجا سِرّ و ضمیر موسی عمران بود

گاه بی دستان ید بیضا برون آرد ز جیب

هرکجا تایید و اقبال نظام الدین بود

گه ز حَزْم اندرکشد دیوار گرد مملکت

ای بلند اختر جوان بختی که هر ساعت سپهر

گر به رای روشن و تدبیر تو شاه عجم

بر میان بند کمر بندد به خدمت پیش شاه

چون تو درگیتی نباشد ور بود اندک بود

هرکه صلح آورد با تو روز بختش بر دمید

هرکه را یکبار غَدْر تو به خاطر بگذرد

اندر آن دریا که از کین تو برخیزد بخار

گر مرکب مرکبی گردد خیال عقل تو

ور قضا تومار دیوان سازد اندر مدح تو

ور به تاریکی برافتد روشنایی دلت

ای خداوندی که گر فرمان دهی خورشید را

چون معزی باید اندر باغ مدح تو درخت

گر بود مدح مرا قدری و مقداری پدید

بست باید همت اندر کار مداحی که او

گر تو تیمارش نداری تا نماند تنگدست

خواب امن عالم اندر بخت بیدار تو باد

بر تو میمون و همایون باد عید مومنان