145
قصیدهٔ شمارهٔ ۴۹ - در تغییر احوال مردم و دگرگونی روزگار
ای مسلمانان خلایق حال دیگر کرده اند
از سر بی حرمتی معروف منکر کرده اند
در سماع و پند اندر دین آیات حق
چشم عبرت کور و گوش زیرکی کر کرده اند
کار و جاه سروران شرع در پای اوفتاد
زان که اهل فسق از هر گوشه سر بر کرده اند
پادشاهان قوی برداد خواهان ضعیف
مرکز درگاه را سد سکندر کرده اند
ملک عمر و زید را جمله به ترکان داده اند
خون چشم بیوگان را نقش منظر کرده اند
شرع را یکسو نهادستند اندر خیر و شر
قول بطلمیوس و جالینوس باور کرده اند
عالمان بی عمل از غایت حرص و امل
خویشتن را سخرهٔ اصحاب لشکر کرده اند
گاه وصّافی برای وقف و ادرار عمل
با عمر در عدل ظالم را برابر کرده اند
از برای حرص سیم و طمع در مال یتیم
حاکمان حکم شریعت را مبتر کرده اند
خرقه پوشان مزور سیرت سالوس و زرق
خویشتن را سخرهٔ قیماز و قیصر کرده اند
گاه خلوت صوفیان وقت با موی چو شیر
ورد خود ذکر برنج و شیر و شکر کرده اند
قاریان زالحان ناخوش نظم قرآن برده اند
صوت را در قول همچون زیر مزمر کرده اند
در مناسک از گدایی حاجیان حج فروش
خیمه های ظالمان را رکن و مشعر کرده اند
مالداران توانگر کیسهٔ درویش دل
در جفا درویش را از غم توانگر کرده اند
سر ز کبر و بخل بر گردون اخضر برده اند
مال خود بر سایلان کبریت احمر کرده اند
زین یکی مشت کبوتر باز چون شاهین به ظلم
عالمی بر خلق چون چشم کبوتر کرده اند
خواجگان دولت از محصول مال خشک ریش
طوق اسب و حلقهٔ معلوم استر کرده اند
بر سریر سروری از خوردن مال حرام
شخص خود فربی و دین خویش لاغر کرده اند
از تموز زخم گرم و بهمن گفتار سرد
خلق را با کام خشک و دیدهٔ تر کرده اند
خون چشم بیوگانست آنکه در وقت صبوح
مهتران دولت اندر جام و ساغر کرده اند
تا که دهقانان چو عوانان قباپوشان شدند
تخم کشت مردمان بی بار و بی بر کرده اند
تا که تازیکان چو قفچاقان کله داران شدند
خواجگان را بر سر از دستار معجر کرده اند
از نفاق اصحاب دارالضرب در تقلیب نقد
مومنان زفت را بی زور و بی زر کرده اند
کار عمال سرای ضرب همچون زر شدست
زان که زر بر مردمان یک سر مزور کرده اند
شاعران شهرها از بهر فرزند و عیال
شخص خود را همچو کلکی زرد و لاغر کرده اند
غازیان نابوده در غز و غزای روم و هند
لاف خود افزون ز پور زال و نوذر کرده اند
جبه دزدان از ترازوها بر اطراف دکان
طبع را در جبه دزدیدن مخیر کرده اند
ای دریغا مهدیی کامروز از هر گوشه ای
یک جهان دجال عالم سوز سر بر کرده اند
مصحف یزدان درین ایام کس می ننگرد
چنگ و بر بط را بها اکنون فزونتر کرده اند
کودکان خرد را در پیش مستان می دهند
مر مخنث را امین خوان و دختر کرده اند
ای مسلمانان دگر گشته ست حال روزگار
زان که اهل روزگار احوال دیگر کرده اند
ای سنایی پند کم دِه کاندرین آخر زمان
در زمین مُشتی خر و گاو سر و بر کرده اند