92
۶ - النوبة الاولى
قوله تعالى: وَ لَوْ تَرى إِذْ یَتَوَفَّى الَّذِینَ کَفَرُوا و اگر تو دیدید آن گه که میرانند کافران را، الْمَلائِکَةُ فریشتگان، یَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَ أَدْبارَهُمْ میزدند ایشان را بر رویها و پشتها، وَ ذُوقُوا عَذابَ الْحَرِیقِ. (۵۰) میچشید عذاب آتش.
ذلِکَ بِما قَدَّمَتْ أَیْدِیکُمْ این بآنست که دست شما پیش فرا فرستاد شما وَ أَنَّ اللَّهَ لَیْسَ بِظَلَّامٍ لِلْعَبِیدِ. (۵۱) و خداى ستمکار نیست بندگان را.
کَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ بمشرکان قریش همان بود که بآل فرعون بود وَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ و ایشان که پیش از ایشان بودند، کَفَرُوا بِآیاتِ اللَّهِ کافر شدند به پیغامهاى خداوند و نشانهاى او، فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ تا فرا گرفت خداى ایشان را بگناه ایشان، إِنَّ اللَّهَ قَوِیٌّ که خداى سختگیر است شَدِیدُ الْعِقابِ. (۵۲) سخت سرانجام نمودن ایشان را.
ذلِکَ این بآنست، بِأَنَّ اللَّهَ لَمْ یَکُ مُغَیِّراً که خداى نبود آن را که بگرداند و تغییر کند، نِعْمَةً أَنْعَمَها عَلى قَوْمٍ نیکویى را و نعمتى را که بآن نیکویى کرد بر قومى، حَتَّى یُغَیِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ تا آن گه که ایشان آن را تغییر کردند و بگردانیدند بخویشتن خویش، وَ أَنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ. (۵۳) و خداى شنوایى است دانا.
کَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ هم چنان راست که آل فرعون را رفت وَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ و ایشان که پیش از ایشان بودند، کَذَّبُوا بِآیاتِ رَبِّهِمْ دروغ زن گرفتند پیغامها و نشانهاى خداوند خویش، فَأَهْلَکْناهُمْ بِذُنُوبِهِمْ تا هلاک کردیم ایشان را بگناهان ایشان، وَ أَغْرَقْنا آلَ فِرْعَوْنَ و بآب بکشتیم کسان فرعون را وَ کُلٌّ کانُوا ظالِمِینَ. (۵۴) و همه که بودند ستمکاران بودند بر خویشتن.
إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللَّهِ بترین همه جنبندگان بنزدیک خدا، الَّذِینَ کَفَرُوا ایشانند که کافر شدند بیکتایى خداوند خویش، فَهُمْ لا یُؤْمِنُونَ. (۵۵) بنمى گروند
الَّذِینَ عاهَدْتَ مِنْهُمْ ایشان که پیمان بستى با ایشان. ثُمَّ یَنْقُضُونَ عَهْدَهُمْ فِی کُلِّ مَرَّةٍ آن گه پیمان خود مىشکنند در هر بارى، وَ هُمْ لا یَتَّقُونَ. (۵۶) و از غدر نمىپرهیزند، فَإِمَّا تَثْقَفَنَّهُمْ فِی الْحَرْبِ هر گه که ایشان را دریابى و بر ایشان دستیابى فَشَرِّدْ بِهِمْ مَنْ خَلْفَهُمْ نکالى کن بر ایشان که هر که از پس ایشان در فراز رسد حذر کند و برمد، لَعَلَّهُمْ یَذَّکَّرُونَ. (۵۷) تا مگر بپذیرند.
وَ إِمَّا تَخافَنَّ مِنْ قَوْمٍ خِیانَةً اگر ترسى از قومى که عهد شکنند فَانْبِذْ إِلَیْهِمْ اگاهى افکن بایشان عَلى سَواءٍ تا ایشان و تو یکسان باشید إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ الْخائِنِینَ. (۵۸) که خداى کژان را و کژ پیمانان را دوست ندارد.
وَ لا یَحْسَبَنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا سَبَقُوا و مپندار که کافران از پیش شدند إِنَّهُمْ لا یُعْجِزُونَ (۵۹). که ایشان خداى را در خود عاجز نیارند
وَ أَعِدُّوا لَهُمْ و میسازید ایشان را مَا اسْتَطَعْتُمْ هر چه توانید، مِنْ قُوَّةٍ از تیر انداختن، وَ مِنْ رِباطِ الْخَیْلِ و از این اسبان ساخته و بر آخر بسته در تغرها، تُرْهِبُونَ بِهِ تا مىترسانید بآن، عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّکُمْ دشمن خداى را و دشمن خویش را، وَ آخَرِینَ مِنْ دُونِهِمْ و کسانى را که فرود از ایشاناند، لا تَعْلَمُونَهُمُ که ایشان را ندانید، اللَّهُ یَعْلَمُهُمْ داند ایشان را خداى، وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ شَیْءٍ فِی سَبِیلِ اللَّهِ و هر چه نفقه کنید از چیزى از بهر خدا، یُوَفَّ إِلَیْکُمْ گزارده آید بشما پاداش آن، وَ أَنْتُمْ لا تُظْلَمُونَ. (۶۰) و از شما چیزى کاسته نیاید.
وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ و اگر بصلح گرایند دشمنان و صلح جویند، فَاجْنَحْ لَها بآن گراى و صلح جوى، وَ تَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ و پشت بخدا باز کن، إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ. (۶۱) که او شنوائیست دانا.
وَ إِنْ یُرِیدُوا أَنْ یَخْدَعُوکَ و اگر خواهند که بفریبند ترا، فَإِنَّ حَسْبَکَ اللَّهُ پسنده تو است خداى ترا پسنده، هُوَ الَّذِی أَیَّدَکَ بِنَصْرِهِ او است که ترا نیروى داد بیارى خود، وَ بِالْمُؤْمِنِینَ. (۶۲)
و مؤمنان، وَ أَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ و مؤمنانرا و یاران ترا هم دل کرد و نزدیکى داد دلهاى ایشان را با یکدیگر، لَوْ أَنْفَقْتَ ما فِی الْأَرْضِ جَمِیعاً اگر نفقه کردى تو هر چه در زمین است، ما أَلَّفْتَ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ ایشان را هم دل نکردید و در دلهاشان الفت ننهادید، وَ لکِنَّ اللَّهَ أَلَّفَ بَیْنَهُمْ لکن خداى میان ایشان الفت نهاد، إِنَّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ. (۶۳) که او تواناییست دانا.