ای گشته جهان و خوانده دفتر

این چرخ بلند را همی بین

یک گوهر تر و نام او بحر

وین ابر به جهد خشک ها را

بیچاره نبات را نیبنی

وین جانوران روان گرفته

برطبع و نبات و جانور پاک

زین پیش چه نیکی آمد از تو

تو بی هنری چرا عزیزی؟

دانی که چنین نه عدل باشد

وان کس که چنین عزیز کردت

زیرا که نکرد هیچ حیوان

بر گور و گوزن اگر امیر است

چون نیست خرد میان ایشان

این میر و عزیز نیست برگاه

شادی و توانگری خرد راست

شاخی است خرد سخن برو برگ

زیر سخن است عقل پنهان

دانای سخن نکو کند باز

تو روی عروس خویش بنمای

فتنه چه شدی چنین بر این خاک؟

از گوهر و از نبات و حیوان

هفت است قلم مر این سه خط را

بندیش نکو که این سه خط را

گشتنت ستوروار تا کی

خرسند شدی به خور ز گیتی

بررس ز چرا و چون، چرائی

بندیش که کردگار گیتی

بنگر به چه محکمی ببسته است

او راست به پای بی ستونی

چون کار به بند کرد، بی شک

چون چنبر بی سر است فرقان

با بند مچخ که سخت گردد

گاورسه چو کرد می ندانی

پیدا چو تن تو است تنزیل

گویند که پیش، ازین گهر کوفت

امروز به زیر پای دین است

هزمان بزند بعاد ما را

سوراخ شده است سد یاجوج

بر منبر حق شده است دجال

اشتر چو هلاک گشت خواهد

آنک او به مراد عام نادان

گفتا که منم امام و، میراث

روی وی اگر سپید باشد

صعبی تو و منکری گر این کار

ور می بروی تو با امامی

من با تو نیم که شرم دارم

جای حذر است از تو ما را

ای گمره و خیره چون گرفتی

من با تو سخن نگویم ایراک

من میوهٔ دین همی چرم شو

شو پنبهٔ جهل بر کن از گوش

رخشنده تر از سهیل و خورشید

آن است به نزد مرد عاقل

او را بردم به سنگ تا زود

آنگاه نجوئی آب چاهی

پرخاش مکن سخن بیاموز

پر خرد است علم تاویل

از مذهب خصم خویش بررس

حجت نبود تو را که گوئی

گوئی که صنوبرم، ولیکن

هش دار و مدار خوار کس را

غره چه شدی به خنجر خویش

از بیم شدن ز دست او روم

با خصم مگوی آنچه زی تو

منداز بخیره نازموده

پرهیز کن اختیار و حکمت

اندر سفری بساز توشه

بی زاد مشو برون و مفلس

بهتر سخنان و پند حجت