روستایی بچه ای هست درون بازار

که از او محتسب و مهتر بازار بدرد

چون بگویند چرا می کنی این ویرانی

او دو صد عهد کند گوید من بس کردم

بعد از این بد نکنم عاقل و هوشیار شدم

باز در حین ببرد از بر همسایه گرو

خویشتن را به کناری فکند رنجوری

این هم از مکر که تا درفکند مسکینی

پس بگوید که مرا مکنت چندین سیم است

هر که زین رنج مرا باز یکی یارانه

تا از این شیفته سر نیز تراشی بکند

چون بداند برود خاک کند بر سر او

چون شود قصد که گیرند بپوشد ازرق

یک زبان دارد صد گز که به ظاهر سگزست

به گهی کز سر عشرت لطف آغاز کند

همه مهر و کرم و خاکی و عشق انگیزی

و گهی از سر فضل و هنر آغاز کند

تا که از زهد و تقزز سخن آغاز کند

روزی از معرفت و فقه بسوزد ما را

چون بکاوی دغلی گنده بغل مکاری

هیچ کاری نه از او جمله شکم خواری و بس

محتسب کو ز کفایت چو نظام الملکست

زاری آغاز کند او که همه خرد و بزرگ

محتسب عقل تو است دان که صفاتت بازار

چون همه از کف او عاجز و مسکین گشتند

چونک سحرست نتانیم مگر یک حیله

صاحب دید و بصیرت شه ما شمس الدین

چو از او داد بخواهیم از این بیدادی

که اگر هیبت او دیو پری نشناسد

برهندی همه از ظلمت این نفس لئیم

خاک تبریز که از وی چو حریم حرم است