که از خاک مشرق زمین زاد مهر

نپاید بسی، بس که باشد غریب

که پا برنمی دارد از جای خود

که مردی نباشد لگد مرده را

به مهرم دل نیک و بد بود نرم

به کام دلم بخت می زد نفس

دلم طایر عیش در دام داشت

صدف وار، جا در گهر داشتم

نبودم هوایی برای سفر

که قسمت ز ایران به هندم فکند

که آخر به خاک سیاهم نشاند

به جانم ز بی مهری دوستان

به درگاه شاه خراسان رسان

که باشد صدف، جای امن گهر

پشیمانم از عزم بی جای خویش

مبادا ز بلبل تهی، صحن باغ

که گوشی ندارند بر ناله ای

شود گوش گل از نوا بی نصیب

چمن بی طراوت بود بی بهار

خم از باده آید به جوش و خروش

ز روغن دهد روشنایی چراغ

ثمرگر نباشد، چه حاصل ز شاخ

ز آیینه آیینه دان روشن است

نگین در نگین دان بود خوش نمای

به مژگان بود دیده را اعتبار

که زیب نگین خانه باشد نگین

مرا شکر نعمت نگردد قضا

به امّید گوهر به کان آمدم

که در هند، حسرت به ایران خورم!

به گلشن که از ما رساند خبر؟

که از من به ایران رساند دعا

مرا بار دیگر به ایران رسان

ز هند جگرخوارم آزاد کن

همین عیب من بس، که هندی نیم

مرا هم به قدر هنر، نام هست

که چون نغمه در تار گنجیده ام!

گهر زآب خود شوید از بحر، دست

ز بطن صدف گوهر آمد یتیم

بر اوقات خویشش جز افسوس نیست

ازان به که چینند و بر سر زنند

بود کنده پای دهقان، درخت

که قاصد کی آید ز یار و دیار

به آواز پایی دهد دل ز دست

چو آواز نی می جهم از گره

به شاه غریبان رسم عنقریب

چه افسرده بوده ست این مشت دود

که آخر به خواری خرابش نساخت

که آخر نینداختش بر زمین

رساند به گردونش از راه دار

که پهلو ندارد به این فربهی

که بی دانه ننشسته این آسیا

که آخر ندادش به سیل فنا

که چون برگ گل رفته حسنش به باد

درین خاک، تخم خرابی مکار

که شد خاک و دهقان در آن دانه کشت

که تا گردد ایوان قصری بلند

که گردی ازان بر تو خواهد نشست

بود رنگ فیروزه ناپایدار

بود عاقبت از جهان آفرین

به سنگ مزار از نگین نقل کرد

چو خورشید بررفت و آمد فرود

که ننشسته باشد به خاک سیاه

که سبقت کند بر بهارش خزان

که از باد صرصر نیفتد ز بُن

نچیده به کام دل دوستان

ز برچیدنی هاش، دامن بس است

که باد خزانش به زردی نکاست

که در سرفرازی نبودش گذاز

که آن برکند نخلت آخر ز بُن

چرا برنکرد از ته دل، چراغ

به نیک و بد بوستانت چه کار

مکن ارّه شاخی که خواهد شکست

خریداری گل به بلبل گذار

عصا و ردا کرده جزو بدن

که بخشیده گل عمر خود را به خار

به جز تاب در روی گل هیچ نیست

نباشد اگر در میان، پای داغ

که با گل کند بی دماغانه سر

پریشان دماغان این گلشنیم

ولی شاخ یک روز بی خار نیست

که این شستشو داده، آن رُفت ورو

سحر گر شکفتش گلی، شام نیست

که از راستی، سرو آزاده است

نگویی که از رستگاری چه ماند

که پیکان بود تیر را پیشرو

گر افعی نه ای، کج مرو راه را

کجی در سر زلف خوبان خوش است

بود راست رو آب در جوی راست

که محفل بود تنگ بر راستان

دهد بوسه پای چپ اول رکاب

مکن طوق گردن قوی بهر خویش

کشد رشته قد، چون گره وا شود

تویی ضامن رزق، یا کردگار؟

غمینی چو دانگی شد از کیسه کم

همانا که در زحمتی از خوشی

اگر مستحقی، زکاتش بخور

که هر زرپرستی بود بت پرست

که چاک گریبان گذشت از رفو

که یک چرم صندوق، پر زر کنی

به از اژدهایی تو در پاس گنج