عمر سعد وقاس را با سپاه

چو آگاه شد زان سخن یزگرد

بفرمود تا پور هرمزد راه

که رستم بدش نام و بیدار بود

ستاره شمر بود و بسیار هوش

برفت و گرانمایگان راببرد

برین گونه تا ماه بگذشت سی

بسی کشته شد لشکر از هر دو سوی

بدانست رستم شمار سپهر

همی گفت کاین رزم را روی نیست

بیاورد صلاب و اختر گرفت

یکی نامه سوی برادر به درد

نخست آفرین کرد بر کردگار

دگر گفت کز گردش آسمان

گنهکارتر در زمانه منم

که این خانه از پادشاهی تهیست

ز چارم همی بنگرد آفتاب

ز بهرام و زهره ست ما را گزند

همان تیر و کیوان برابر شدست

چنین است و کاری بزرگست پیش

همه بودنیها ببینم همی

بر ایرانیان زار و گریان شدم

دریغ این سر و تاج و این داد و تخت

کزین پس شکست آید از تازیان

برین سالیان چار صد بگذرد

ازیشان فرستاده آمد به من

که از قادسی تا لب جویبار

وزان سو یکی برگشاییم راه

بدان تا خریم و فروشیم چیز

پذیریم ما ساو و باژ گران

شهنشاه رانیز فرمان بریم

چنین است گفتار و کردار نیست

برین نیز جنگی بود هر زمان

بزرگان که بامن به جنگ اندرند

چو میروی طبری و چون ارمنی

چو کلبوی سوری و این مهتران

همی سر فرازند که ایشان کیند

اگرمرز و راهست اگر نیک و بد

بکوشیم و مردی به کار آوریم

نداند کسی راز گردان سپهر

چو نامه بخوانی خرد را مران

همه گردکن خواسته هرچ هست

همی تاز تا آذر آبادگان

همی دون گله هرچ داری زاسپ

ز زابلستان گر ز ایران سپاه

بدار و به پوش و بیارای مهر

ازو شادمانی و زو در نهیب

سخن هرچ گفتم به مادر بگوی

درودش ده ازما و بسیار پند

گراز من بد آگاهی آرد کسی

چنان دان که اندر سرای سپنج

چوگاه آیدش زین جهان بگذرد

همیشه به یزدان پرستان گرای

که آمد به تنگ اندرون روزگار

تو با هر که از دودهٔ ما بود

همه پیش یزدان نیایش کنید

بکوشید و بخشنده باشید نیز

که من با سپاهی به سختی درم

رهایی نیابم سرانجام ازین

چو گیتی شود تنگ بر شهریار

کزین تخمهٔ نامدار ارجمند

ز کوشش مکن هیچ سستی به کار

ز ساسانیان یادگار اوست بس

دریغ این سر و تاج و این مهر و داد

تو پدرود باش و بی آزار باش

گراو رابد آید تو شو پیش اوی

چو با تخت منبر برابر کنند

تبه گردد این رنجهای دراز

نه تخت و نه دیهیم بینی نه شهر

چو روز اندر آید به روز دراز

بپوشد ازیشان گروهی سیاه

نه تخت ونه تاج و نه زرینه کفش

به رنج یکی دیگری بر خورد

شب آید یکی چشمه رخشان کند

ستانندهٔ روزشان دیگرست

ز پیمان بگردند وز راستی

پیاده شود مردم جنگجوی

کشاورز جنگی شود بی هنر

رباید همی این ازآن آن ازین

نهان بدتر از آشکارا شود

بداندیش گردد پدر بر پسر

شود بندهٔ بی هنر شهریار

به گیتی کسی رانماند وفا

از ایران وز ترک وز تازیان

نه دهقان نه ترک و نه تازی بود

همه گنجها زیر دامن نهند

بود دانشومند و زاهد به نام

چنان فاش گردد غم و رنج و شور

نه جشن ونه رامش نه کوشش نه کام

پدر با پسر کین سیم آورد

زیان کسان از پی سود خویش

نباشد بهار و زمستان پدید

چو بسیار ازین داستان بگذرد

بریزند خون ازپی خواسته

دل من پر از خون شد و روی زرد

که تامن شدم پهلوان از میان

چنین بی وفا گشت گردان سپهر

مرا تیز پیکان آهن گذار

همان تیغ کز گردن پیل و شیر

نبرد همی پوست بر تازیان

مرا کاشکی این خرد نیستی

بزرگان که در قادسی بامنند

گمانند کاین بیش بیرون شود

ز راز سپهری کس آگاه نیست

چو برتخمهٔ یی بگذرد روزگار

تو را ای برادر تن آباد باد

که این قادسی گورگاه منست

چنین است راز سپهر بلند

دو دیده زشاه جهان برمدار

که زود آید این روز آهرمنی

چو نامه به مهر اندر آورد گفت

که این نامه نزد برادر برد