پسندیده و دیده ازهر دی

سخن دان و با فر و با یال و شاخ

ز هرمز که بنشست بر تخت داد

چو بنشست بر نامور پیشگاه

توانا و داننده روزگار

گرانمایگان را گرامی کنیم

چنان چون پدر داشت با داد و فر

ستم دیدگان را تن آسان کنیم

همان بخشش و داد و شایستگی

بد و نیک هرگز نماند نهان

که از دادشان آفرین بود بهر

بزرگی و گردی و شایستگی

بداندیش را داشتن در گداز

توانایی و داد و پیمان مراست

بنازد بدو مردم پارسا

زمانه ز بخشش بسایشست

بپرمایه بر پاسبانی کنیم

برما چنان کرد بازار خویش

مدارید راز از دل نیکخوی

مرا داد آن دادن آسان بود

همه شاد باشید زین تاج وتخت

چوبخشایش داد و بخشش مراست

ز دل کینه و آز بیرون کنید

نبیند دو چشمش بد روزگار

بکوشید یکسر کهان و مهان

سوی ناسپاسی دلش ننگرد

بود مزد آن سوی تو نارسان

که او را نباشد سخن جز بروی

تو بر وی بسستی گمانی مبر

سخنهای شاهان بخواند همی

تو اندر زمین تخم کژی مکار

بشوید دل از خوبی روزگار

وزو سر بپیچی درکاستیست

بجوید که شد گرم پیوند تو

مکن شادمان دل به بیداد گنج

رسیدی بجایی که بشتافتی

همه گرد کرده به دشمن دهی

نخواهم که اندیشه زو بگسلم

که چندان مرا بر دهد روزگار

نیارم دل پارسا را به رنج

سرش گردد از گنج دینار کش

نباید که جوید کسی مهتری

سخن گفتن فاش و هم راز ما

خم چرخ گردان زمین شماست

پر اندیشه گشتند زان تن بتن

ستمکاره را دل به دو نیم گشت

به دل ش اندرون شادمانی فزود

هرآن چیز درپادشاهی که خواست

به یکسو شد از راه آیین وکیش

بدی شاد و ایمن زبیم گزند

بدین گونه بد رای و آیین شاه

یکی پیر ودانا و دیگر جوان

دبیر خردمند با فر وچهر

خردمند و روشن دل و شادکام

چو دستور بودند وهمچون وزیر

یکایک برآرد بناگاه گرد

که روزی شوند اندرو ناسپاس

به بیهوده بربند و زندانش ساخت

رخانش ز اندیشه بی رنگ شد

بمردی ورا نام بد زردهشت

چنان شد که دل خسته گردد به تیر

نه خورد ونه پوشش نه انده گسار

به موبد که ای بنده را مغز و پوست

کسی را به نزدیک من نسیت راه

شکم گرسنه رنج بفزایدم

دوایی بدین درد ریشم فرست

غمی گشت زان جای و آرام اوی

منال ار نیاید به جانت گزند

پراندیشه شد مغزش از خویشتن

بلرزید زان کار دل در برش

بدین ناجوانمرد بی فرهی

نیرزد تن ما برش یک پشیز

کند برمن از خشم رخساره زرد

دلش بود پیچان و رخ چون زریر

به زندان کشد خوردنیها برش

بیامد به نزدیک ایزد گشسب

پر از درد ومژگان چو ابر بهار

همی رفت تا شد سخنها کهن

گرفتند پس واژ و برسم بدست

به زمزم همی گفت و موبد شنود

هم از کاخ و ایوان آراسته

چو رفتی از ایدر به هرمزد گوی

براندیشی از رنج و تیمار من

تو را نیز در بر بپرورده ام

پس از رنج بیم گزند آمدست

به یزدان نمایم به روز شمار

ز کارآگهان رفت مردی دمان

دل شاه با رای بد گشت جفت

به زندان فرستاد و او را بکشت

بروبر نکرد ایچ گونه پدید

سوی چاره کشتن زردهشت

نهانی برد پیش دریک خورش

به نزدیکی نامور شهریار

که خوالیگری یافتستیم نو

ز موبد بپالود رنگ رخان

همان راستی در گمان ویست

همی خورد شاه از کران تا کران

نگه کرد موبد بدان بنگرید

که زهرست بر خوان تریاک اوی

بران کاسه زهر یازید دست

بران بندگان نیز نازش کنند

بیازید دست گرامی بخوان

تو راکردم این لقمهٔ پاک ونغز

کزین پس چنین باشدت پرورش

که جاوید بادا سر وافسرت

به سیری رسیدم نیفزاییم

به پاکی روان جهاندار شاه

برین آرزو نشکنی پشت من

بیامد نماند مرا رای و راه

همی راند تا خانهٔ خویش تفت

یکی جامه افگند ونالان بخفت

ازان گنجها گر ز شهر آورند

ز هرمز به یزدان بنالید زار

بدان تا کند کار موبد نگاه

گر اندیشهٔ ما نیامد ببر

سرشکش ز مژگان برخ بر چکید

که بختت ببر گشتن آورد روی

بجایی که هر دو برابر شویم

که پاداش پیش آیدت ایزدی

بد آید برویت ز بد کارکرد

بیاورد پاسخ بر شهریار

بپیچید ازان راست گفتار اوی

بسی باد سرد از جگر برکشید

برو زار وگریان شده بخردان

چه یازد بتاج وچه نازی به گنج

زمانه نفس را همی بشمرد

همه کشور از درد زیر و زبر

نکرد ایچ یاد از بد روزگار

به بهرام آذرمهان آخت دست

به پیش خود اندر به زانو نشاند

نبینی ز من تیزی و بدخوی

سرکوه چون پشت جوشن شود

همی باش در پیش تختم بپای

چو پاسخ گزاری دلت نرم کن

بدست ار پرستنده ایزدیست

بداندیش وز تخم آهرمنست

پرستنده و تخت و مهر و کلاه

ازین بد که گفتی صدافزون کنم

گزین پدرش آن چراغ جهان

که پیراهن مهر بیرون کند

خور از بخش دوپیکر آمد برون

بیاویختند آن بهاگیر تاج

شدند انجمن تا بیامد سپاه

برفتند یکسر بر شهریار

چو سیمان برزین و گردان نو

گروهی ببودند بر پای پیش

که سیمای برزین بدین بارگاه

که بدخواه زیبا نباشد به گنج

که آن پرسش شهریار جهان

کزان بیخ اورا بباید گریست

نیابد ازین مهتر انجمن

زسیمای بر زین مکن ای یاد

که مه مغز بادش بتن بر مه پوست

بر آن بتری بر کند داوری

بدو گفت کای نیک یار کهن

چنین دیو را آشنایی مده

ز کردار و گفتار آهرمنی

که تخمی پراگنده ای در جهان

از آتش نیابی مگر تیره دود

بر تخت شاهنشهی برنشاند

چوایزدگشسب آن مه خوب چهر

کرا زیبد و کیست با فرهی

که باشد بشاهی سزاوارتر

زبان پاسخش را بیاراستیم

بشاهی کس او را خریدار نیست

ببالا و دیدار چون مادرست

کنون زین سزا مر تو را این جزاست

چنین لب به دشنام بگشادمت

چو آن راست گفتار او را شنید

وز ایشان ببد تیز بگشاد لب

ز سیمای برزین بپردخت شاه

ندارد جز از رنج و نفرین بمشت

که آن پاکدل مرد شد ناپدید

که ای تاج تو برتر از چرخ ماه

که تا رازهای تو پوشیده ام

نبودم تو را جز همه نیکخواه

بر تخت شاهی نشانی مرا

به زندان بمان یک زمان بند من

خردمند را بی گزندی بود

یکی رازدار از میان برگزید

بدان نامور بارگاه آورد

به چربی سخن چند با او براند

که ما را بدان روزگار بهیست

یکی ساده صندوق دیدم سیاه

بحقه درون پارسی رقعه ای

بدان باشد ایرانیان را امید

تو را اندران کرد باید نگاه

به نزدیک گنجور فریادرس

یکی ساده صندوق و مهری بروی

که جاوید بادا روانش جوان

فراوان بجستن مبر روزگار

بیاورد پویان به مهر درست

فراوان ز نوشین روان کرد یاد

شتابید وزو پرنیان برکشید

نبشته بران رقعهٔ پرنیان

یکی شهریاری بود بی همال

شود نام و آواز او درنهان

یکی بدنژادی وآهرمنی

فروافگند دشمن او را ز گاه

ازان پس برآرند هوش از تنش

هراسان شد و پرنیان برکشید

ببهرام گفت ای جفاپیشه مرد

بخواهی ربودن ز من سرهمی

به خون ریختن تا نباشی تو شاد

که کسری تو را تاج بر سر نهاد