می روشن و جام و رامشگران

به خاک سیه بر فلک لاله کشت

بجوی آبها چون می و شیر گشت

کشیدند بر سبزه هر جای نخ

بسان گل نارون می به خم

که شد دیر هنگام نخچیر گور

گزین کرد باید ز لشکر سوار

جهان گشت یکسر پر از گفت وگوی

بپرداختند آن دلاور مهان

زمین زرد شد کوه و دریا چو عاج

یکی اژدها دید چون نره شیر

دو پستان بسان زنان از برش

بزد بر بر اژدها بی درنگ

فروریخت چون آب خون از برش

سراسر بر اژدها بردرید

به خون و به زهر اندر افسرده بود

وزان زهر شد چشم بهرام تار

می آورد و خوبان بربط سرای

شد از میوه پالیزها چون بهشت

پرستنده با او یکی رهنمون

ازان دشت سوی دهی رفت شاه

بجوید دل مرد یزدان پرست

برین گونه تا روز برگشت گرم

به خواب و به آب آرزومند شاه

به هامون به نزد سرایی رسید

ز بهرام خسرو بپوشید روی

دهید ار نه باید گذشتن به رنج

تو این خانه چون خانهٔ خویش دار

زن میزبان شوی را پیش خواند

چو گاه جو آید بکن در جوال

ز پیش اندرون رفت و خانه برفت

به بهرام بر آفرین کرد یاد

همی در نهان شوی را برشمرد

هرانگه که بیند کس اندر سرای

منم لشکری دار دندان کنان

کزان اژدها بود ناتن درست

بدر خانه بر پای بد مرد پیر

برو تره و سرکه و نان و ماست

به دستار چینی رخ اندر نهفت

همی گفت کای زشت ناشسته روی

بزرگست و از تخمهٔ شهریار

نماند همی جز به بهرامشاه

که چندین چرا بایدت گفت وگوی

چه سازی تو برگ چنین میهمان

تو شو خر به انبوهی اندر گذار

به پیش آیدت یک زمان بی گمان

که هم نیک پی بود و هم رای زن

به گفتار آن زن ز بهر سوار

برند آتش از هیزم نیم سخت

برو خایه و تره جویبار

همان پخته چیزی که بد یکسره

همی بود بی خواب و ناتن درست

کدوی می و سنجد آورد زن

یکی داستان گوی با من کهن

به می درد و اندوه را بشکریم

ز بهرامت آزادیست ار گله

هم آغاز هر کار و فرجام ازوست

ازو دادجویی نبینند کس

برین ده فراوان کس است و سرای

ز دیوان و از کارداران بود

که فرجام زان رنج یابد بسی

که ناخوش کند بر دلش روز خوش

برد نام و آرد به بیهودگی

ز شاه جهاندار اینست رنج

که بد شد ورا نام زان مایه کار

که از دادگر کس ندارد سپاس

که پیدا شود داد و مهر از گزند

همه شب دلش با ستم بود جفت

بدرید و بر چرخ بنمود روی

که هر کاره و آتش آر از نهفت

نباید که بیند ورا آفتاب

تو این کار هر کاره، آسان مگیر

فراوان گیا برد و بنهاد پیش

به نام خداوند بی یار و جفت

دل میزبان جوان گشت پیر

دل شاه گیتی دگر شد بران

دلش دوش پیچان شد اندر نهان

به فال بد اندر چه جویی همی

مرا بیهده نیست این گفت وگوی

ز گردون نتابد ببایست ماه

نبودی به نافه درون نیز مشک

دل نرم چون سنگ خارا شود

خردمند بگریزد از بی خرد

هرانگه که بیدادگر گشت شاه

هم آبشخورش نیز بتر نبود

دگرگونه شد رنگ و آژیر اوی

پشیمانی آمدش ز اندیشه زود

توانا و دانندهٔ روزگار

ازین پس مرا تخت شاهی مباد

دگر باره بر گاو مالید دست

که بیرون گذاری نهان از نهفت

زن میزبان گفت کای دستگیر

وگرنه نبودی ورا این هنر

که بیداد را داد شد باز جای

که بخشود بر ما جهان آفرین

زن و مرد زان کار پردخته شد

همی برد خوان از پسش کدخدای

چه نیکو بدی گر بدی زیربا

چنین گفت پس با زن رادمرد

بیاویز جایی که باشد گذر

نباید که از باد یابد گزند

همی کن بدین تازیانه نگاه

بیاویخت آن شیب شاه از درخت

پدید آمد از راه بی مر سپاه

به بهرامشاه آفرین گسترید

برفتند و بردند یک یک نماز

چنین چهره جز درخور گاه نیست

پیاده دوان تا به نزدیک شاه

جهاندار و بر موبدان موبدا

زنی بی نوا شوی پالیزبان

همان شاه ما را پژوهش نمود

بدین بی نوا خانه و مان رسید

ترا دادم این مرز و این خوب ده

برین باش و پالیزبانی مکن

نشست از بر بارهٔ بادپای

بیامد به ایوان گوهرنگار