که او گویندهٔ این داستان بود

مگر بر شاه قیصر حال برگشت

فرو کردند از عمرش شباهنگ

جوانی رفت و پیری کشت او را

بتخت خویش بنشاند آن جوانرا

جهان خواهد ربودن از جهانم

بسر باری پسر را از برم برد

بسوی خاک رفتم باد در دست

چو گردی آمد و چون باد بگذشت

که راه من بدین دریای ژرفست

ز من تا مرگ بسیاری نماندست

که چون خورشید باشی عالم افروز

جهانی عمر تو خواهند جاوید

سر مویی ز موری سرمکش باز

بیک دم از جهان جاودان رفت

چراغ عمر او خوش خوش فرو مرد

بیک ره قامت عمرش سرآمد

برآمد جان و دل در غم فرو شد

برآمد ناله از ایوان بکیوان

نهان کردند شخصش زیر کرباس

همه کار جهان اینجا ز نخ دان

برآورد آن ستم کش پنبه از گوش

بزرگی رفت و خاکی کرد خردش

بسی در تاخت و انجامش همین بود

نهنگ خاک ناگاهش فرو برد

ز پستی و بلندی پاک گشتند

ز سر تا پای، سر تا پای بینی

ندانی سر ز پا آنجایگه باز

وگرسنگی چو بید پوده گردی

چو خورشیدت کند آخر سیه روی

وگر مرد بزرگی خرد گردی

اگر مردت کسی اکنون کسی نیست

بچاه اندازو سر برنه چو گویی

چو مُرد آن خویشتن را دان کسی او

که یابد باز یک سوزن ز دریا

نه او را ابتدا ونه نهایت

نه در آخر بود پایان پدیدش

سرش درگشت و پی گم کرد آنگاه

چه میگویم که هم درخویش داری

بنای جمله بر یکدم نهادی

که بنیاد همه بر ماتم آمد

بگو تا واپسین دم را چه داری

تو هم عالم مدار، از غم برستی

کزو غم در غمی پیوسته داری

که تا یک جو بدست آری ز جایی

چو مردی حسرت جاوید بردی

بسر باری حساب جوجوت هست

که گر اینجا وگر آنجا وبالست

که چون شوریده خوابی مینماید

دلت بر تخته نه از تخت برگیر

شوی چون خاک آخر باد در دست

هوسناکان بسی اند این هوس را

نمیبینم برون رفته کسی زو

قویتر منصبی، شاهی گریزست

چرا شطرنج میبازی فرو ریز

مشو غرّه که از گاویست بر پای

بتنگ و بند جان کندن فتادی

منه جان کندنت را زیستن نام

بزاری سرنگون مانی تو در چاه

چگونه در لحد گنجی بیندیش

که هستی گلخنی امّا روانی

چه ماند گلخنی ای دوست از تو

نجاست میشود از تو یقینست

نجاست چیست تعبیر زرتست

که هر دو هست در عقبی نجاست

زهی خواب پریشان کار دنیا

دمی صد جان بدلداری دهندت

بروز رستخیز آشفته مانی

ز دود و گرد بگرفته دماغی

ز صد جان باز جویی تا کدامست

نه چون مطلوب مرد خاک بیزست

چرا یک شب خدا را بر نخیزی

چرا برخود نمیگریی بسی تو

چو میمیری همه بیگانه داری

مگر مشتی مگس یا مور با تو

بگرمیت بسوزد یا بسردی

بدزدند از تو موران در چنان حال

که تو جز خویشتن داری نداری

فروآسود هر کو از منی رست

اگر خواهی که از الا برآیی

جهانی بت پرستی باز دادی

بدست کاه برگی کوه ندهند

صفای بحر و صبر کوه باید

دران یک دم همه عالم بگیری

که هر کو مرگ را بنشست مردست

که از نزدیک کی ماندی چنین دور

سر تشویر بر زانو نهی تو

زخود چون دیو از مردم گریزی

ز عشق خود نپردازی بحق تو

ترا زین ناکسی خویش تا کی

بکلّی میل کش چشم هوا را

بحق بینا شود چشم خدا بین

تو پیوسته پرستار هوایی

بیندیش از سیاستگاه عقبی

که خون او بخواهد ریخت در راه

چو گنجشگی فرو ماندی ازان بار

که میدانی چنین فارغ نشسته

ازین مشکلترم مشکل نماندست

که در پیشست هر یک را هلاکی

شدم راضی اگر آتش نباشد