که دایم کونهٔ هیزم شکستی

نشست از پای اما بر سر او

مخور غم زین جوابش داد بیمار

شکسته بار دیگر کونه ای چند

فور خواهد فتاد از هم بیک بار

اگر مردی زیان کن سود دنیا

که سود این جهان او را زیانست

نباشد هیچش از هیچش نباشد

زیان کار دنیا سود ایشانست

که این صد ساله سختی سود دیدند

چنین بیع و شری کن گر توانی

فغان از زاد وز بود من و تو

بمردن جمله در زیر لگدکوب

یکی می رفت و دیگر می درآمد

همه کار جهان درد و دریغ است

خوشی درخواب خواهد کرد ما را

نباید گرگ را دریدن آموخت

که کس دستش نبیند در میانه

تو پای راست نه در پیش و رفتی

مقامت نیست دنیا ره گذارست

تو بگذر زانک این هنگامه سردست

بهنگامه مه ایست ای دوست زین پیش

میان خاک دل پرخون بمانده

که او گیر و داوش در میان کن

که خواهی شد بد او او گرفتار

که در انجام نستاند از او باز

جهانی خلق را بر پر نهاده

بشب آب سیاه آخر چه بودست

بمردی در میان آخر چه خواهی

چه زین درنده درزی می بیوسی

که بی شک بر زمین اندازد آنرا

گرش دستست هم بر آسمان داشت

تو دل پر تفت زیر طشت و اخگر

که زیر آتشین مفرش بماندی

کله نتوانی از گردون نگه داشت

ز بس کس کو برآورد و فرو برد

که نه در عاقبت از جان برآرد

بسی زین تیغ زیر خاک کردست

بهر ساعت بلایی نیزت آورد

که دل چون می چخد با هر بلایی

فغان از روز و شب وز سال و مه هم

که تا بر ما نگردد روز تاریک

که نه شب خوش کند شادی بیک بار

که تا بر ما نپیمایند مهتاب

که نه ده ساله از ماغم کند وام

عجب بازی چرخ بوالعجب بین

بهر روزی ببایندش ز سر در

کزو بی سوز ناید گردهٔ باز

کزین چنبر رسن را رخنه ای نیست

نه پایست و نه چنبر چون گریزی

که قد همچو سروت چنبری کرد

شدی چون چنبر دف حلقه در گوش

چرا در گردنش چنبر کنی دست

چو حلقه بر در حق سربسی زد

نیامد بر سر غربال چیزی

لباس او ز غم نیلوفری شد

ازین چنبر جهی بیرون چو غازی

مکن سوی سپهر چنبری ساز

که جان برچنبر حلقت رسانی

گذر بر چنبرش باشد سرانجام

زهی دوران چنبر بازی ما

که چندین خلق در پروار داری

بپروردی و خوردی عاقبت باز

همه دور تو با جور تو بادست

که جو بفروشی و گندم نمایی

بکوری چند خواهی باخت آخر

ترا هر دم ز دور او زیان چند

چه می پیچی بخواهی مرد ناکام

چرا بر سر کنی از دست او خاک

که گر سنگی میان خاک ریزی

کسی را چاره جز بیچارگی نیست

بسی عید و عروسی یاد دارد

نه یک دم از غمی آزاد دیدت

که تا کار جهان گیرد نظامت

که تا روزی بکام دل نشینی

بزاری می دواند تا بگورت

نشسته رفتهٔ و می ندانی

که گرد آنگه رود بی شک که بنشست

چه باید کرد چندینی شکاست

چه باید خواست زو یاری بهر کار

که تا سرگشتگی دارد ز خود باز

ترا چون در میان ناز دارد