چو شد هفته ای شهری آمدش پیش

همه که دل خاره سنگین ز آب

از آن شهریان هر که زآن زر برد

چو بسیار بردندی اندر زمان

همه شهر درویش بودند سخت

ندید اندرایشان ازین سود و رفت

بدو گفت رهبر که گر زین سپاه

ز باران چنان سیل از افراز و شیب

همیدون چنین گفت است کوهی دگر

همه این جهان پر ز باران شود

کسی کاو بد آن کوه پوید سوار

وگرنه ز باران یکی سیل سخت

بر آنسوی که تنگ کوهیست نیز

در آن تنگ هرکس که دارد خروش

چنین گوید آن کاو ز دانا گروه

سپهدار خاموش ازو برگذشت

درو چشمه آب چون خون به رنگ

در آن بوم و بر هر گوزنی که درد

دوان تاختی پیش او چون نوند

چوروزش بدی مانده گشتی درست

دگر دید شهری نو آیین به راه

همه سینه کوه بید و خدنگ

سر تیغ آن که همه خاک بود

کسی کآن گیا با می خوشگوار

شهش داشت آن را نگهبان بسی

چو بشنید کآمد نریمان گرد

ز تریاک و از گونه گونه گهر

سپهبد به جاهش بسی برفزود

بدان شهر گلزار بسیار بود

به پهنا فزون از دو میدان زمین

چو خورشید گیتی بیاراستی

همه سنگش از زیر هم در شتاب

چوکردی نهان خور فروغ از جهان

از آن چند برد از پی آزمون

یکی بیشه و خوش چراگاه بود

چو مرغان به پرواز در هر کنار

به هر درد پرّش بدی سود و بال

بی اندازه زان روبهان سر برید

بَر شهر بد ژرف چاهی مغاک بدان

چشمه در هر که یک تنگ بار چو

کوه آبش از موج بفراختی

به خون و به دزدی چو آن مردمان

ببستی شه او را سبک دست و پای

شدی، گر گنهکار بودی، تباه

دگر دید دشتی همه کند مند

تنش سبز وشاخش همه چون زریر

چو پیچان رسن برگ های دراز

زنخچیر هرچ اندر آن دشت و کوه

ویدی بشستی در آن چشمه تن

خروشان پرستیدن آراستی

درست ار شدی در زمان باز جای

ز نخچیر کز گرد او مرده بود

نه بربیخ وشاخش نه بربرگ و بار

همه دشت با شیر و گرگ و پلنگ

نه با آهوان یوز را بد ستیز

به شهری دگر نزد رودی رسید

میان غلیژن زبر وز فرود

کز آن هر که دارد چو ز ابر بلند

همه بنده وار آمدندش ز پیش

همان جایگه دید مردی دورنگ

سه چشمش یکی بر فراز ودو زیر

ز گردش رده مردمان بی شمار

همی خورد از آن کش گزندی نبود

سبک زآن پلنگینه دیو نژند

به جای دگر دید دو بیشه تنگ

بَر هر دو بیشه یکی برز کوه

به گردش بسی چشمه نفت و قیر

به دشت اندرون شهری آراسته

همه مردمش را فزون از شمار

ز زیور همه غرق در سیم و زر

به بازار چون بنده فرزند نیز

هم اندر زمان کس بَر شاه کرد

نبد شاه را ز اختر نیک بهر نریمان

بیاورد لشکر به جنگ

به کم یک زمان زان سپاه بزرگ

گرفتندش و لشکر آواره گشت

ز تاراج آن شهر وز گنج شاه

بدین سان دو ماه اندر آن مرز شاد

بسی شهر و بتخانه تاراج کرد

بسی مرد گردافکن پهلوان