شادیم و کامکار که شادست و کامکار

پیرایه ی مفاخر میران مملکت

فتح و ظفر ز کنیت و نامش طلب که هست

دادش بزرگوار پدر ملک را نَسَق

خانه است ملک خسرو و دنیا چو قاعده است

عِقدست نسل خواجه و او همچو واسطه

رنجی که گردش فلک آورد پیش او

ایزد بدو نمود که چون ناخوش است جبر

پیغمبران نگر که چه محنت کشیده اند

یونس به بطن ماهی و یوسف میان چاه

او نیز رنج دید و چو ایشان نجات یافت

دولت بر انتظار نجاتش نشسته بود

شد آفتاب دولت او خالی از کسوف

بادش به هر چه روی کند کردگار پشت

پاینده باد عمرش و تابنده دولتش

گر یار من ستمگر و عیار نیستی

کر نیستی شکفته رخش چون گل بهار

ای کاش دیده در رخ او ننگریستی

گر غمزهٔ خلندهٔ او نیستی چو تیر

باری نداردی دلم از تیر او نشان

گر نیستی ز غالیه پرگار بر گلش

ور آوری چو چنگ مرا درکنار خویش

گر نیستی به بوسه لب او شکر فروش

ور قبلهٔ بتان چِگل نیستی رخش

تاجان به تن بود غم جانان به جان کشم

ور عذر خواهد آن بت ور ناز گر شود

چون زاسمان مرا به زمین آمدست ماه

گر یار من چو تیرکند دل به مهر من

گه در سرای و حجره کنم بر رخش نشاط

ور بگذرم به صومعهٔ عابدان کوه

بهرم زعشق رنج و زیان است روز و شب

ترسم که رایگان برود دل زدست من

مور ضعیف بارگران چون کشد به جهد

بار گران زمانه کند بر دلم سبک

در عشق دوست دست به سر بر همی زنم

چون بست پایم آن بت دلبر به دام خویش

هر بار سهل بود که برتر زدم ز عشق

معشوق من چو هست سرایش چو بتکده

طوق کبوترست خم زلف آن نگار

و آن ماه حلقه زلف نگوید مرا که کیست

نی نی که همچو چنگل بازست زلف او

بر سیرت قلندریانم ز بیم آنک

لیکن مرا کسی نشناسد قلندری

حورا! مگر ز روضهٔ رضوان گریختی

یازنده گشت باز سلیمان پادشاه

زلف دراز تو چه گنه کرد در طراز

بودند مادر و پدرت بر تو مهربان

دیدی مگر که نازش ایشان به کفر بود

چشم سیاه تو چه خطا کرد در ختا

بگرفتمت به دزدی دل دوش نیم شب

امشب نیاری آسان از من گریختن

ای چون گل شکفته که از بیم ماه دی

ای ماه بر رخم ز بنفشه رقم مکن

گر در جهان عشق نخواهی علم مرا

از هجر بر دلم ننهی داغ تافته

داغ دلم متاب چو تاب سر دو زلف

آن را که یار توست عدیل عنا مدار

اندر غم تو سوخته گشتند عاشقان

ای بی قلم نگاشته روی تو را خدای

گر بایدت که کم نشود عشق از دلم

ور بایدت که فخر بتان عجم شوی

آن صاحبی که یافت ز اقبال کام خویش

خورشید و ماه را چو به قدرت بیافرید

گردون چو روی ملک به عدلش سفید ساخت

گیتی گشاد راه فنا بر مخالفان

جایی که شد به کینه و جایی که شد به مهر

حَز ْمش گهِ موافقت از کاه کوه ساخت

سوگند خورد چرخ که با او وفا کند

اسباب خرمی همه در بزمگاه اوست

هر پادشه که ملک به تدبیر او گرفت

گر رای شاه چون فلک چنبریستی

ور دین بشد چو حلقهٔ انگشتری به شکل

پیغمبری اگر نشدی منقطع ز خلق

او را زمانه مهتر و بهتر نخواندی

گر داوری استی به هنر خلق را چو او

بدبختی و بداختری از شرق تا به غرب

گر آفتاب چون دل او تابدی به چین

از نور زهره را شرف استی بر آفتاب

گر شعرهای من همه در مدح اوستی

ور صد هزار عقد به پیوند می به هم

ای یادگار خواجهٔ ماضی زمانه را

راضی است جان ز رسم تو در روضهٔ جنان

هرچند فارغی و به شادی نشسته ای

رای از دل و ضمیر تو شاید ملوک را

آزادگان دهر ببوسند درگهت

وربر زمین به کاخ و سرای توبنگرند

تابنده از لقای تو شد خانهٔ نظام

در باغ نسل او همه فرخندگی زتوست

کار جهان فسون و فسانه است سر به سر

می خواه و بزم سازکه رونق زبزم توست

دولت موافقان تورا جاه و مال داد

اخترشناس طالع مسعود تو بدید

بازی است دولت تو که او را خدای عرش

دست فلک به چشم عنایت زمانه را

تیغت ز بدسگال برانگیختْ رستخیز

کاری محال کرد که کین جست خصم تو

ای صدر شرق عزّ و جلال تو سرمدی است

می خواه از آن نگار که او را ز بهر تو

زلف دو تاه و خال سیاهش بدید ماه

آنی که خلق بر تو همه آفرین کنند

هستی به پایه ای که همه زیر پای تو

زانجا که جاه توست بود دونِ قدر تو

آیند روز و شب ز پس یکدگر مُدام

پوشند هر دو پیرهن از نور و از ظَلَم

چون اختران به مجلس بزم تو بنگرند

از سیب و نار پیش تو وز آتش و شراب

نشکفت اگر چو خلد شود بزمگاه تو

نعمت تو را سزد که به شادی همه خوری

لختی بنه ز نعمت و لختی بده به خلق

ای فخر ملک ملک به تو سرفراز باد

از چرخ قسم تو همه تأیید و سعد بود

باغی است این سرای و درو رسته گلبنان

از بهر رامش و طرب تو در این سرای

جام شراب و ساقی تو ماه و مشتری

بر ما به دولت تو دَرِِ غم فراز شد

بر خلق عالم است در خانهٔ تو باز

تا باز صید گیر کند کبک را شکار

تا خلق را به رحمت ایزد بود نیاز